Proktolog Poznań

Proktologia to gałąź medycyny zajmująca się problemami odbytnicy, kanału odbytu i odbytu. Proktolog diagnozuje i leczy choroby związane z tymi obszarami, takie jak zaparcia i nietrzymanie stolca.

Specjalista ten zajmuje się również leczeniem schorzeń odbytu, takich jak przetoki okołoodbytnicze oraz hemoroidy. Proktolog wykonuje także zabiegi chirurgiczne związane z tymi dolegliwościami.

Proktologa należy odwiedzić, gdy pojawiają się problemy z końcowym odcinkiem jelita grubego. Objawy tych schorzeń to ból, swędzenie lub krwawienie z odbytu, a także problemy z zaparciami.

Świąd odbytu objawia się uczuciem swędzenia w jego okolicy. Dolegliwość nasila się po wypróżnieniu i przed snem. Może towarzyszyć mu pieczenie, dyskomfort i ból.

Przyczyny świądu odbytu to choroby hemoroidalne, szczelina odbytu, wypadanie odbytnicy, nadmierne pocenie, choroby ogólnoustrojowe, nowotwory okolic odbytu, depresja, stres i stany lękowe. Jeśli nie można wskazać konkretnej przyczyny, nazywa się to wtórnym świądem odbytu. Większość przypadków to właśnie ten rodzaj.

Świąd odbytu można leczyć domowymi sposobami. Delikatne oczyszczanie odbytu po wypróżnieniu wilgotnymi chusteczkami, mycie odbytu po wypróżnieniu i nakładanie talku mogą być pomocne. Należy unikać mycia odbytu mleczkami do higieny intymnej, zwłaszcza zawierającymi oczar wirginijski.

Zaparcia to częsty problem zdrowotny, szczególnie u kobiet – dotyczy co drugiej kobiety i co czwartego mężczyzny. Czasem są one reakcją organizmu na stres, zmianę diety lub podróż.

Kilkudniowe zaparcia zwykle nie są groźne. Należy udać się do proktologa, jeśli trwają przez kilka tygodni. Często są wynikiem niewłaściwej diety i nieregularnego nawadniania.

Przyczyny zaparć zależą od ich rodzaju. Zaparcia nawykowe wynikają z nieregularnego trybu życia. Zaparcia czynnościowe są spowodowane zaburzeniami jelit. Zaparcia wywołane przez choroby przewodu pokarmowego są wynikiem schorzeń neurologicznych, problemów z przemianą materii, chorób mięśni i niedoczynności tarczycy.

Leczenie zaparć obejmuje dietę bogatą w suszone śliwki, rodzynki, daktyle, figi, słonecznik i nasiona lnu. Niekiedy stosuje się środki przeczyszczające, ale długotrwałe ich używanie może prowadzić do uzależnienia. W leczeniu zaparć stosuje się także czopki.

Ból odbytu to dolegliwość, którą leczą proktolodzy. Objawia się dyskomfortem, przypominającym kłucie w okolicy odbytu. Niektórzy pacjenci opisują ból jakby przez szczelinę odbytu przechodziły kawałki szkła. Często towarzyszy mu ból kręgosłupa, podbrzusza oraz promieniujący w stronę krocza. Najczęściej pojawia się podczas oddawania stolca.

Przyczyny bólu odbytu to m.in. hemoroidy, szczelina odbytu, ropień odbytu, napadowy ból odbytu, rak odbytu, zapalenie odbytnicy i zespół dźwigacza odbytu. Diagnostyka obejmuje morfologię krwi, badania obrazowe, badanie per rectum, anoskopię, protoskopię i kolonoskopię.

Leczenie bólu odbytu, zwłaszcza gdy jest silny lub częsty, powinno być prowadzone przez proktologa. Można także stosować domowe metody.

Pomocne są 15-minutowe kąpiele trzy razy dziennie, łagodzące ból spowodowany hemoroidami, szczeliną odbytu i krwiakami okołoodbytniczymi. Warto spożywać pokarmy bogate w błonnik, który zmiękcza stolec i ułatwia wypróżnianie.

Krwawienie z odbytu to obecność świeżej krwi lub skrzepów krwi w stolcu. Nie jest to to samo co krew na papierze toaletowym, grudce kałowej czy w wodzie obok stolca. Krew na papierze toaletowym może pochodzić ze światła jelit. Aby to ustalić, należy sprawdzić wygląd krwi i obecność skrzepów.

Przyczyny krwawienia z odbytu to:

1. Hemoroidy: Żylaki odbytu, często występujące u kobiet w ciąży i po porodzie. Objawem jest krwawienie z odbytu. Początkowo łagodne, może się nasilać. Leczenie obejmuje maści, czopki, kremy i zabiegi.
2. Stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych: Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, dostępne także bez recepty, działają przeciwzakrzepowo.
3. Infekcyjne zapalenie jelit: Problemy z trawieniem, spowodowane zakażeniem bakteryjnym lub wirusowym, np. bakterie jadu kiełbasianego, rotawirusy, drożdżaki.
4. Polipy odbytnicy: Łagodne zmiany nowotworowe diagnozowane u około 30% pacjentów podczas kolonoskopii. Objawy to m.in. zaparcia, biegunki, krew w stolcu, bóle brzucha. Polipy usuwa się operacyjnie.
5. Uchyłki odbytnicy: Wybrzuszenie ściany odbytnicy, najczęściej spowodowane trudnym porodem i użyciem kleszczy. Przyczyną jest osłabienie przegrody odbytniczo-pochwowej.
6. Niedokrwienne zapalenie jelita grubego: Niedostateczny dopływ krwi do ściany jelita, spowodowany miażdżycą tętnic krezkowych. Objawem jest silny ból brzucha.
7. Nowotwór jelita grubego: Rozwija się na podłożu gruczolaka. We wczesnym stadium brak objawów, które pojawiają się dopiero przy dużym guzie. Objawy to m.in. zaparcia, biegunki, krew w stolcu.

Leczenie krwawienia z odbytu obejmuje środki miejscowe. W przypadku zaawansowanych zmian konieczne jest leczenie operacyjne. Krwawienie z uchyłków jest zwykle okresowe i nie wymaga leczenia. Rak jelita grubego wymaga leczenia chirurgicznego.

Lekarz proktolog rozpoczyna diagnostykę od dokładnego wywiadu z pacjentem. Analizuje nawyki żywieniowe i tryb życia pacjenta. Ważnym elementem wizyty jest badanie per rectum. Choć może być krępujące, jest bardzo skuteczne w wstępnej diagnostyce.

Badanie palcem odbytu, kanału odbytu i odbytnicy pozwala lekarzowi ocenić stan tych obszarów i zdecydować o dalszych badaniach.

Anoskopia często stanowi uzupełnienie badania per rectum. Umożliwia dokładne zbadanie odcinka odbytnicy. Służy do diagnozowania hemoroidów, stanów zapalnych, szczelin odbytu i przetok okołoodbytowych.

Badanie trwa około 15 minut. Pacjent leży na boku, zgięte kolana przyciąga do klatki piersiowej. Lekarz wprowadza do odbytu anoskop. Anoskop obraca się o 90 stopni, co pozwala na dokładne zbadanie kanału odbytu. Pacjent powinien rozluźnić mięśnie odbytu. Lekarz ocenia stan błony śluzowej. Badanie jest bezbolesne dzięki znieczuleniu żelem z lidokainą, podawanym kilka minut przed badaniem. Wynik pacjent otrzymuje tuż po zabiegu.

Pacjent nie musi się specjalnie przygotowywać. Powinien mieć pusty pęcherz i być po wypróżnieniu. Może wykonać dwie lewatywy – 4 i 2 godziny przed badaniem. Nie trzeba być na czczo ani stosować diety, ale należy poinformować lekarza o zażywanych lekach i stanie zdrowia. Anoskopia jest wskazana u osób, u których badanie per rectum wykazało guz lub wynik nie był jednoznaczny. Wskazaniem jest też krwawienie z odbytu. Anoskopia jest bezpieczna i ma niewiele przeciwwskazań. Może wystąpić lekkie obtarcie odbytu lub krwawienie przy pobieraniu wycinka do badania. Osoby po operacjach odbytnicy, z anomaliami anatomicznymi, urazami odbytu lub osłabionym układem odpornościowym powinny zachować ostrożność.

Rektoskopia pozwala ocenić stan morfologiczny błony śluzowej jelita grubego. Podczas zabiegu pobierany jest materiał do badań bakteriologicznych i histopatologicznych. Rektoskopia umożliwia także usunięcie ciał obcych i polipów powodujących krwawienie.

Narzędziem używanym podczas zabiegu jest rektoskop – sztywny wziernik o średnicy 2 cm i długości od 20 do 30 cm.

Wskazania do rektoskopii:

• Bóle podbrzusza
• Bóle w okolicy odbytu
• Guzy w odbycie
• Problemy z wypróżnianiem
• Krwawienie z odbytu
• Świąd odbytu
• Wydzielina sącząca się z odbytu

Przygotowanie do zabiegu: Pacjent powinien stosować dietę płynną – buliony, soki, rzadkie zupy, napoje niegazowane, herbatę, kisiel i budyń. Dzień przed badaniem zaleca się zastosowanie wlewki doodbytniczej. Pacjent powinien mieć pusty pęcherz i być po wypróżnieniu. Konieczna jest konsultacja z proktologiem oraz wykonanie badań, takich jak koagulogram, EKG i badanie na obecność wirusa żółtaczki. Pacjent musi podpisać zgodę na zabieg.

Przebieg rektoskopii: Zabieg trwa kilka do kilkunastu minut. Pacjent leży w pozycji kolankowo-łokciowej, co umożliwia wyprostowanie części jelita grubego. Jeśli to niemożliwe, pacjent kładzie się na lewym boku z podgiętymi nogami. Przed rektoskopią proktolog sprawdza stan okolic odbytu i wykonuje badanie per rectum.

Po zabiegu: Rektoskopia wykonywana jest ze znieczuleniem. Po zabiegu pacjent może odczuwać niewielki ból lub krwawienie. Może wystąpić reakcja alergiczna na środek znieczulający. Rzadkim powikłaniem jest uszkodzenie jelita grubego.

Przeciwwskazania do rektoskopii:

• Zaostrzone stadium choroby Leśniowskiego-Crohna
• Wrzodziejące zapalenie jelita grubego

Pacjent przed rektoskopią może otrzymać środki uspokajające, co ułatwia proces diagnostyczny.